ارابه ای از جنس آتش !

محمد حسن گودرزی : دنیای موسیقی و سینما از همان ابتدای ظهور پدیده سینما، رفاقت نزدیک و تاریخی با یکدیگر داشته اند. این موضوع تنها به سینمای ناطق تعلق ندارد بلکه از همان همان روزهای نمایش فیلم های ناطق، پخش یا اجرای زنده موسیقی متناسب با فیلم یکی از ارکان جدا نشدنی سالن های سینما به شمار می رفت.

با این تاریخچه، برخی از برجسته ترین آثار موسیقی جهان متعلق به فیلم های سینمایی هستند و تصور کردن این فیلم ها بدون موسیقی های مشهور متعلق به آنها موضوعی نیست که بتوان با ان کنار آمد.

ارابه های آتش (Chariots of Fire) به کارگردانی هیو هادسن (Hugh Hudson) در سال 1981 به نمایش درآمد و روایتگر سرگذشت واقعی دو ورزشکار مسیحی بنیادگرا و یهودی بریتانیایی است که برای حضور در المپیک تابستانی ۱۹۲۴ تمرین می‌کند. فیلم به عنوان یکی از برترین آثار ژانر ورزشی مطرح شد و توانست در همان سال جوایز بسیاری از جمله، جوایز اسکار بهترین فیلم و موسیقی متن را به خود اختصاص دهد.

اوانگلوس اودیسئاس پاپاتاناسیو (Evángelos Odysséas Papathanassíou) آهنگساز یونانی و معروف به ونگلیس(Vangelis)، سازنده موسیقی متن این فیلم تحسین شده بود . ونگلیس در روز ۲۹ مارس ۱۹۴۳ در شهر ولس یونان متولد شده و .موسیقی را در چهار سالگی آغاز کرد. ونگلیس بیشتر به عنوان یک موسیقیدان خودآموخته شناخته می‌شود. ونگلیس دورهٔ حرفه‌ای موسیقی خود را با همکاری در گروه‌های موسیقی دههٔ ۱۹۶۰ مانند (Aphrodite's Child) آغاز کرد. از میانه‌های دهه ۱۹۷۰ به ساخت موسیقی برای چند مستند دربارهٔ جانوران و طبیعت روی آورد که موفقیت این کارهای او سبب شد تا به موسیقی فیلم علاقهٔ بیشتری نشان دهد. ونگلیس با بیش از ۵۰ سال فعالیت در عرصهٔ موسیقی توانسته بیش از ۵۲ آلبوم منتشر کند و از وی همواره به عنوان یکی از برترین آهنگسازان موسیقی الکترونیک در همهٔ دوران یاد می‌شود.

باید به جرات گفت که کار وی در ساخت موسیقی متن فیلم ارابه های آتش فراتر از شهرت خود فیلم است. ونگلیس کار ساخت موسیقی متن ارابه های آتش را با ساخت 6 قطعه به انجام رساند که اولین آهنگ در آلبوم ساندتراک (موسیقی متن و موسیقی های استفاده شده در فیلم) به نام ارابه های آتش از همه معروف تر است.

نکته جالب در مورد این آهنگ این است که در آلبوم ساندتراک فیلم، این قطعه به نام عنوان بندی (Title) معروف است و علت ان شنیده شدن ان برای بار اول در هنگام آغاز سکانس افتتاحیه فیلم است اما این آهنگ در چارت های موسیقی و آلبوم موسیقی فیلم که دوباره در سال 1989 به بازار آمد، به نام ارابه های آتش معروف است.

اما ساخت این آهنگ برای ونگلیس بی دردسر نبود. یک آهنگساز یونانی به نام استارووس لوگاریدیس (Stavros Logaridis) ونگلیس را متهم به دزدی هنری کرد و ادعا کرد که این اهنگ از روی اثر وی به نام شهر بنفشه (City of Violets) کپی شده است.

با این همه روند دادگاه به نفع ونگلیس تمام شد. اول اینکه ونگلیس توانست دادگاه را متقاعد کند که قبل از ساخت آهنگ ارابه های آتش، فرصت شنیدن اثر لوگاریدیس را نداشته است. دوم اینکه قسمت کلیدی موسیقی که به عنوان "نوبت" (Turn) (که شامل چهار نوت F-G-A-G)، تنها بخش آهنگ بود که قاضی آن را دلیل شباهت دو قطعه دانسته بود و استفاده از این ترکیب در موسیقی رایج بود. از سوی دیگر این بخش در قطعه ای دیگر از ونگلیس به نام "بیدار شدن" (Wake Up) که وی برای گروه یونانی (Aphrodite's Child) استفاده شده بود که مدتها قبل از ساخت آهنگ لوگاریدیس ساخته و اجرا شده بود.

آهنگ "ارابه های آتش" در ماه مِی 1982، به مدت یک هفته در صدر جدول بیلبورد هات100 (Billboard Hot 100) ایستاد. یک موزیک ویدئو هم برای "ارابه های آتش" ساخته شده است که ونگلیس را در هنگام نواختن پیانو در یک سالن کنسرت و همزمان با نمایش صحنه هایی از فیلم بر روی یک صفحه نمایش پشت سر وی، نشان می دهد.

از این آهنگ در مراسم گوناگون ورزشی و هنری زیادی استفاده شده و جالبترین آنها در مراسم معرفی اولین کامپیوتر مکینتاش توسط استیو جایز در سال 1984 بود. علاوه بر این، قطعه ارابه های آتش در برنامه های پوشش رقابت های المپیک 1984 لس انجلس و سئول از سوی شبکه BBC، و در هنگام رفتن ورزشکاران روی سکو در المپیک 2012 لندن استفاده شد.