زهرا شفاعی خبرنگار حوزه میراث فرهنگی : « علی اصغر مونسان» رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پیشتر نسبت به اهمیت درآمد گردشگر در جهان و درآمدزایی بالای آن اشاره داشت و گفته بود درآمد از هر گردشگر معادل فروش 30 بشکه نفت است. این موضوع بدین معنی است که صنعت گردشگری به راحتی می‌تواند جایگزین صنعت نفت شود. اما این صنعت جایگزین، حالا با تحریم‌هایی روبه‌رو شده که مستقیم و غیر مستقیم می‌تواند آن را زمین بزند. تحریم‌هایی که مسئولان می‌گویند آن‌ها دور خواهند زد. ایران که تاکنون در راستای جذب گردشگر به کشور اقدامات بسیاری انجام داده، حالا با شرایطی روبه‌رو شده که برای از دست ندادن گردشگران اروپایی دست به حذف مهر ورود از پاسپورت گردشگران اروپایی زده است. اقدامی که باز هم نتوانسته در جذب توریست کمک چشمگیری کند. چرا که طبق گفته« امیر پویان رفیعی‌شاد» دبیر هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر و گردشگری استان تهران، ایران در لیست سیاه قرار دارد و جزء کشورهای پر خطر است. از این رو گردشگران کشورهای دیگر بیشتر از این که مشتاق سفر به ایران باشند منافع خود را در اولویت اصلی قرار می‌دهند.

آینده‌ای که گردشگری بعد از لغو برجام خواهد داشت؛ شاید کاهش 50 درصدی توریست‌ها

آمار سالیانه ورود گردشگران خارجی به ایران همیشه یکی از مناقشات مهم در حوزه گردشگری در میان فعالان و مسئولان آن بوده است. ورود سالیانه 5 میلیون گردشگر خارجی به کشور اگرچه از سوی مراجعی مانند سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منتشر می‌شود اما این آمار با ارقامی که سازمان جهانی گردشگری از میزان توریست‌های ورودی اعلام می‌شود همخوانی ندارد. در آخرین آماری منتشر شده از سوی « علی‌اصغر مونسان» رئیس سازمان میراث فرهنگی حکایت از رشد ۵۱ درصدی ورود گردشگر به کشور در ۶ ماه نخست سال جاری داشته است. این آمار در حالی است که آمار دیگری خبر از رشد منفی گردشگران اروپایی به ایران دارد که متاثر از آغاز دوباره تحریم‌ها بوده است.« محمد ثابت اقلیدی» مدیرکل نظارت و ارزیابی گردشگری در این باره گفته است: « آمریکا تبلیغات منفی گسترده‌ای را علیه ایران آغاز کرده و روی سفر گردشگران اروپایی و حتی برخی کشورهای آسایی اثر منفی گذاشته است.» به گفته مدیرکل نظارت و ارزیابی گردشگری، ‌کل جمیعت گردشگرانی که از اتحادیه اروپا در سال ۹۶ به ایران سفر کردند ۲۵۷هزار و ۲۱۹ نفر بود که این عدد در سال ۹۵ کمی بیشتر و به تعداد ۲۸۹ هزار و ۱۴۸ نفر بود.

همین اتفاق باعث شده تا مسئولان میراث فرهنگی دست به کار شوند و عدم درج مهر روی پاسپورت گردشگران اروپایی را اجرایی کنند؛ اقدامی که البته به گفته مسئولان زمان زیادی لازم دارد تا تاثیرش در آمار گردشگران ورودی دیده شود. اما یک سوال اساسی در اینجا مطرح است. آیا مجموعه این اقدامات می‌تواند اعتماد گردشگران اروپایی را به ایران جلب کند؟

امیر پویان رفیعی‌شاد، دبیر هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر و گردشگری استان تهران، از تاثیراث اقداماتی چون حذف مهر روی پاسپورت گردشگران خارجی به «دیباچه» می‌گوید : ورود گردشگران اروپایی به ایران و ماجرای مهر روی پاسبورت آنان بیشتر به روابط دیپلماسی میان کشورها بستگی دارد گرچه که عدم درج مهر هم نتوانسته کمک چشگمیری به آمار ورود گردشگر به ایران کند، اما این طرح در دراز مدت شاید بتواند کار‌آمد باشد. رفیعی‌شاد در ادامه می‌گوید: از آنجایی که ایران در لیست کشورهای پر خطر قرار داشت و بعد ازبرجام می‌توان گفت اتفاق‌های خوبی برای گردشگری ایران پیش آمد، اما متاسفانه بد عهدی آمریکا باعث شد تا گردشگری ایران در معرض خطر قرار گیرد به گونه‌ای که باید گفت تحریم در همه موارد تاثیرگذار است.

او معتقد است که طبق پیش‌بینی‌های انجام شده بعد از اعمال تحریم‌ها در سال جاری نسبت به 3 سال گذشته حداقل با کاهش 50 درصدی جذب گردشگر مواجه خواهیم شد.

عرب‌ها از تبعات بعد از سفر به ایران بیم در دل دارند

چالش ورود گردشگران عرب به ایران مدتی است مورد بحث محافل خبری است ،از آنجایی که ورود گردشگران عرب به کشورمان با کاهشی محسوس همراه شده، این مهم تحت تاثیر ماجرای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان قرار گرفته و رفتارهای خبیثانه مقامات سعودی در سالهای اخیر و به خصوص در ماه هایی که سپری شد بر سیر نزولی ورود گردشگران منطقه خاورمیانه به ایران تاثر بسزایی داشته است .

« رفیعی شاد » برخلاف آنچه میراث فرهنگی درباره علت عدم درج مهر ورودی از پارسپورت اعلام کرده دلیل اجرای این اقدام را تسهیل ورود گردشگران اتباع عربستان می‌داند. او می‌گوید: این موضوع به اتباع عربستانی مربوط می‌شود ،کسانی که از ورود به ایران منع شده بودند، اما اگر بخواهیم بطور صحیح در قیاس حجم گردشگرانی عربستانی که به مشهد و قم سفر می‌کردند ادعایی داشت ،باید گفت ایران در این زمینه نتوانسته موفقیت چندانی کسب کند. رفیعی‌شاد در ادامه می‌گوید: همچنین باید گفت گردشگران عرب هم با قوانینی‌ در کشور خودشان مواجه هستند که صرفا حذف مهر از پاسپورت را نمی‌تواند عامل مناسبی برای جذب آنان به ایران دانست. او می‌گوید: این موضوع شاید برای سفرهای ضروری به خوبی عمل کند اما اگر بخواهیم بین گردشگران اطمینان ایجاد شود تا آن‌ها دریابد که سفر به ایران تبعاتی برایشان ندارد نیازمند زمان است، یعنی گردشگر بیشتر درگیر این موضوع است که اگر بخواهد به ایران سفر کند جهت ویزا آمریکا دچار مشکل نمی‌شود؟ و از طرفی توریست‌های عرب باید برسی کنند که ورود به ایران با قوانین کشوری که در آن حضور دارند سازگار است یا خیر؟

حال با وجود توضیحات دبیر هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر و گردشگری استان تهران در باره کاهش ورود گردشگر خارجی به کشورمان ،باید دید فضای مدیریتی جدید دولت یازدهم و روابط خوب ایران با اتحادیه اروپا می تواند صنعت گردشگری ایران را به جایگاه مناسب آن برساند ؟