محمد حسن گودرزی : حضور در جشنواره های جهانی تراز اول برای سینمای ایران در سال های اخیر یکی از نقاط مثبت به شمار می ورد. حضور پر رنگ ایران در چنین جشنواره هایی باعث شده که در دنیا صنعت سینمای ایران به عنوان یکی از سینماهای پیشرو در منطقه خاورمیانه در بین جهانیان شناخته شود. علاوه بر این حضور گسترده، موفقیت های سینماگرانمان در مراسم اسکار و جشنواره فیلم کَن اعتباری دو چندان به سینمای ایران بخشیده که علیرغم مشکلات اقتصادی و برخی از محدودیت ها که همواره برای فعالیت این صنعت در ایران وجود داشته، این سینما همچنان بتواند به فعالیت و حضور خود در جشنواره های جهانی ادامه دهد.

در دو مطلب قبلی به ذکر موفقیت های سینمای ایران در مراسم اسکار و جشنواره فیلم کَن پرداختیم. حالا نگاهی داریم به موفقیت های سینمای کشورمان در سایر جشنواره های جهان.

فرهادی و پناهی صاحبان خرس طلایی تاریخ سینمای ایران

جشنواره فیلم برلین در آلمان را می توان به عنوان یکی از سه جشنواره برتر در صنعت سینما دانست که از سال 1951 کار خود را آغاز کرده است. خوشبختانه صنعت سینمای ایران در این جشنواره ناکام نبوده و هر سال تلاش کرده نام یکی از فیلم های ایرانی در فهرست برندگان بخش های اصلی این جشنواره باشد.

اولین فیلم ایرانی که توانست در یکی از بخش های اصلی جشنواره برلین برنده شود فیلم "باغ سنگی" به کارگردانی پرویز کیمیاوی بود که در سال 1976 توانست برنده خرس نقره ای این جشنواره شود. خرس نقره‌ای دومین جایزه معتبر جشنواره بین‌المللی فیلم برلین است که به عنوان دستاوردهای فردی اهدا می‌شود.

اما جایزه خرس نقره ای تا سال 2008 به هیچ ایرانی تعلق نگرفت تا اینکه در این سال، رضا ناجی برای فیلم آواز گنجشک ها توانست به اولین بازیگر ایرانی تبدیل شود که در یک جشنواره بزرگ بین المللی برنده جایزه ای در بخش بازیگری شده است.

یکسال بعد و در سال 2009، اصغر فرهادی برای فیلم درباره اِلی توانست خرس نقره ای بهترین کارگردانی را به خود اختصاص دهد.

اما سال 2011 را می توان به عنوان سال اصغر فرهادی و فیلم جدایی نادر از سیمین نام نهاد. این فیلم در سال 2011 تقریبا در همه جشنواره های مهمی که شرکت کرد موفق ظاهر شد که جشنواره فیلم برلین هم از آن مستثنی نبود. این فیلم در سال 2011، علاوه بر اینکه دو جایزه خرس نقره ای را برای بهترین بازیگر زن (همه بازیگران زن فیلم) و بازیگر مرد (همه بازیگران مرد فیلم) دریافت کرد، توانست اولین خرس طلایی جشنواره فیلم برلین را برای عنوان بهترین فیلم به خود اختصاص دهد.

دو سال بعد نوبت به جعفر پناهی رسید که با فیلم "پرده" خرس نقره‌ای را برای بهترین فیلمنامه به خانه ببرد و دو سال بعد و در سال 2015، دومین خرس طلایی سینمای ایران را برای فیلم "تاکسی" به خود اختصاص داد.

جشنواره فیلم ونیز و افتخارات فیلمسازان ایرانی

جشنواره فیلم ونیز قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی دنیا و یکی از بزرگ‌ترین جشنواره‌ های سینمایی جهان بشمار می‌آید. جشنواره فیلم ونیز نخستین بار در سال ۱۹۳۲ میلادی برگزار شد و در کنار جشنواره‌هایی چون کن و برلین از مهمترین رخدادهای سینمایی اروپا و جهان به‌شمار می‌آید. حضور ایرانی ها و سینمای ایران در این جشنواره قابل توجه بوده است.

ابوالفضل جلیلی اولین کارگردان سینمای ایران است که در ونیز برنده جایزه شده است. فیلم " دِت یعنی دختر" در سال 1995 توانست برنده اوسلای طلایی در این جشنواره شود و علاوه بر آن یکی از نامزد های جایزه شیر طلایی این جشنواره هم باشد. رخشان بنی اعتماد در سال 2015 توانست برنده جایزه بهترین فیلمنامه از این جشنواره برای فیلم "قصه ها" شود.

اما تنها کارگردان ایرانی که توانسته برنده جایزه بهترین کارگردانی از این جشنواره شود، بابک پیامی نام دارد. پیامی در سال 2001 برای فیلم رای مخفی برنده جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم ونیز شود. اما بزرگترین جایزه این جشنواره که شیر طلایی نام دارد در سال 2000 به جعفر پناهی برای فیلم دایره تعلق گرفت.جوایزی که گفته می شود بار سیاسی آن بر بار هنری اش می چربد و بانگاهی سیاسی داوران به فیلمسازانی مانند پناهی یا پیامی چراغ سبز نشان دادند.اتفاقی که باعث می شود اعتبار سینمایی چنین فستیوال هایی زیر سوال برود.

پلنگ طلایی لوکارنو برای خمره

سینمای ایران علاوه بر این دو جشنواره در جشنواره های دیگری هم برنده جوایزی شده است. در سال 1989، فیلم "خانه دوست کجاست؟" به کارگردانی مرحوم عباس کیارستمی توانست برنده جایزه پلنگ برنزی جشنواره فیلم لوکارنو شود. اما فیلم های "خمره" در سال 1994 به کارگردانی ابراهیم فروزش و فیلم "بادکنک سفید" به کارگردانی جعفر پناهی در سال 1997 بزرگترین جایزه این جشنواره یعنی پلنگ طلایی را به خود اختصاص داده اند.

سینمای ایران، از اسکار فرانسوی ها به نام جایزه سزار هم بی نصیب نمانده و در سال 2011 فیلم جدایی نادر از سیمین برنده این جایزه شد. علاوه بر این ها سینمای ایران در جشنواره های گوناگونی مانند لندن، قاهره، بوسان و شیکاگو هم برنده جوایزی شده است.

امیدواریم این روند درخشش ایران و سینمای ایران علیرغم تمامی مشکلات و سختی هایی که بر سر راه فیلمسازان و دست اندر کاران صنعت سینمای ایران است همچنان ادامه داشته باشد.