مهدیه بهارمست: آخرین اخبار کولبران که مورد توجه واقع
شد، اعتصاب
و تجمع مردم بانه در اعتراض به وضعیت بد‌اقتصادی اخیر و خالی بودن سفره‌های آنان
بود، طبق آخرین آمار سال 96 در کردستان 70
هزار نفر کولبر وجود دارد، که همگی بدلیل بیکاری، فقر و نبود امکانات حداقل معیشتی
در قبال دستمزد ناچیز، اقدام به حمل و ورود کالای خارجی از نقاط غیررسمی و بدون
مجوز گمرکی می‌کنند. عمده فعالیت کولبران در استان‌های کردستان، سیستان
و بلوچستان، آذربایجان غربی و کرمانشاه است.
کولبران کالاهایی از قبیل
تلویزیون، کولر، بخاری، سیگار، لاستیک خودرو، پوشاک و منسوجات وارد و بیشتر افرادی
که کولبری می‌کنند، را جوانان و افراد میانسال در رده سنی بین ۱۳ الی ۶۰ سال تشکیل
میدهند.
گفت و گوی اختصاصی دیباچه با محسن
بیگلری نماینده سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی را بخوانید:
یکی از مسائلی که موجب تشدید کولبری می‌شود مساله
بیکاری است، بیکاری در شهرهایی که کارگران کولبری می‌کنند الان در چه وضعیتی است و
قرار بود دولت برنامه ای برای کولبران تنظیم کند آیا اشتغالزایی رخ داده است؟
صد در صد با ایجاد اشتغال، کولبران هیچ موقع حاضر به کولبری
نمی‌شوند، زیرا حقوق کولبری بسیار کمتر از حقوق وزارت کار است، در مناطق مرزی
سرمایه گذار و کارخانه‌جات بسیار کم و محدود است.
کارهایی را در نظر گرفتند ولی چند تا مشکل دارد ،کارت تجارت
مرزی الکترونیکی در بعضی از روستاها برای بعضی از مردم فعال است و برای بیشتر دیگر
غیرفعال است، در شهرستان«بانه» تمام روستاهایش فعال شده بود ولی الان گفتند زیر 20
کیلومتر است و دوباره حذف کردند، برای شهرستان سقز هم حذف کردند. دولت وعده‌هایش
را به درستی عمل نکرده است.
زنان هم در مرزها کولبری می‌کنند؟
نه به آن صورت نیست ولی کارت کولبری دارند و با ترانزیت بار
میاد و زنان سهم خودشان را برمیدارند.
در حال حاضر که ورود
کالا ممنوع شده وضعیت کولبران چگونه است؟
ورود 1400 قلم
کالا در کشور ممنوع است ولی در حال حاضر در بانه با ترانزیت همه کالاها وارد می‌شود
و کولبران بابت کارت‌شان ماهیانه پول میگیرند، در بانه و سقز کالا مورد نیاز مردم
با حداقل پول وجود دارد.
دلیل اینکه کارخانه‌جات و سرمایه‌گذار کم است،
چیست؟
بدلیل اینکه سرمایه
گذاران در تهران هستند و برای احداث کارخانه های خود ترجیح میدهند در حاشیه تهران
یا شهرهای نزدیک تهران سرمایه‌گذاری کنند، البته در تلاش هستیم تا سازمان فرودگاهی
کشور در سقز فرودگاه احداث کنند، تا زمینه برای اشتغال مردم سقز فراهم شود.
تا چه مدت آماده بهره برداری است؟
حدودا تا 2 سال دیگر قرار است تحویل دهند. البته در تلاش
هستیم، در مریوان و بانه طی این دو سال سرمایه‌گذاری و کارخانه احداث شود.
در شهرستان‌های دیگر هم مثل کرمانشاه، سیستان و
بلوچستان و آذربایجان غربی معضل کولبری را شاهد هستیم، آیا آنان هم با نبود سرمایه
گذار رو به رو هستند؟
والا نه به این شدت، ولی در کرمانشاه پاوه و جوانرود هم باز
مشکل بیکاری و فقر وجود دارد. واقعیت این است، که وقتی فردی 100 کیلو بار بعضی‌ها
هم 200 کیلو برمیدارند، کیلومترها در سرما و یخبندان حمل می‌کند و با وجود این
همه خطری که پیش رو دارد، برای حمل صد کیلو بار 70 هزار تومان به هر کولبر میدهند،
در این صورت بدون تردید از سرناچاری و فقر شدید آن منطقه است، وگرنه هرکسی نمیرود
کولبری.
در کوتاه مدت چه اقداماتی می‌تواند زمینه‌ساز کاهش
کولبری شود؟
ماهیانه 500 هزار
تومان به مرزنشینان داده شود، بقیه مبادلات مرزی از طریق ماشین انجام شود. کسانی
که کارت کولبری دارند دیگر به این شغل روی نمیاورند.
11 هزار خانوار دارای دفترچه کولبری هستند، که در
چارچوب قانون هفته‌ای دو نوبت وارد مرزها می‌شوند و محصولاتی را به همراه خود وارد
مرزهای کشور می‌کنند، در صورتی که 50 هزار نفر دیگر غیر قانونی کولبری می‌کنند، وضع
آنانی که بطور مجاز کولبری می‌کنند بهتر است؟
بله، وضع کسانی که دفترچه دارند، نسبت به کسانی که کارگری
می‌کنند بهتر است.
بعضی افراد دفترچه دارند، که در میان اینان کسانی که
توانایی کولبری دارند، خود حمل بار می‌کنند ولی بعضی افراد که توانایی کولبری
ندارند یا زنان سرپرست خانوار هستند، شخصی را به کارگری برای کولبری استخدام می‌کنند.
پیش‌تر به کسانی که در شعاع 4 کیلومتری مرز بودند دفترچه
تعلق می‌گرفت ولی در دولت جدید تا شعاع 20 کیلومتری مرز دفترچه تعلق می‌گرد.
در واقع حمل بار 100 هزار تومان اگر فرد دارای دفترچه خودش
کولبری کند، که 100 هزار تومان برای خودش است ولی اگر کارگری را استخدام کند 20
هزار تومان به او می‌دهد.
شما چه راهکاری را مدنظر دارید؟
در واقع به نظر بنده کولبری در حد یک انسان نیست، باید با
ایجاد شغل پایدار در مناطق مرزی کشور به کولبری پایان دهیم، تا دیگر شاهد مرگ مردان کولبر در زیر آوار بهمن‌های نباشیم.
