به گزارش دیباچه، باغ کتاب تهران سرانجام پس از سال‌ها که در مرحله احداث باقی مانده بود، روز دوشنبه دوازدهم تیرماه افتتاح می‌شود. بخش خصوصی همچون شرکت دنیای ماه‌پیشونی نیز با اتکا به یک مزایده به عنوان بخشی از سهامداران این پروژه حضور داشته‌اند. حال که به افتتاح و آغاز به کار باغ کتاب نزدیک شده‌ایم نگرانی‌هایی از تاثیر منفی باغ کتاب به عنوان یک مکانی با کارکرد نمایشگاه دائمی بر بازار کار کتابفروشی‌ها ایجاد کرده است.

محسن طائب (مدیر انتشارات پیدایش و عضو هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت دنیای ماه‌پیشونی) در پاسخ به این سوال که آیا این نگرانی وجود ندارد فعالیت باغ کتاب به عنوان یه مکان نمایشگاهی دائمی موجب افت فروش کتاب فروشی‌های سطح شهر تهران شود و آنها را از گردونه رقابت‌های بازار خارج کند، گفت: واقعیت این است که این موضوع نیاز به یک برسی کار‌شناسی دقیق دارد که اساسا رشد کمی فروشگاه‌های بزرگ مانند هایپر مارکت‌ها و یا فروشگاه‌های زنجبره‌ای باعث رونق بازار مصرف و تغییرالگوی مصرف می‌شوند یا خیر. همچنین اینکه این فروشگاه‌ها آیا فرصتی برای ارائه خدمات بهتر هستند و موارد دیگر، بحثی است که در جای خودش باید توسط کار‌شناسان خبره در امر مارکتینگ صورت گیرد. اما چیزی که در بخش عرضه و فروش آثار کودک ونوجوان لازم است مورد توجه قرارگیرد، لزوم رعایت ویژگی‌های عرضه کتاب کودک است، که متاسفانه تا به امروز مخاطبان از آن محروم بوده‌اند و در عموم کتاب فروشی‌های کشور نیز به دلیل محدودیت فضا به آن توجه نشده است و آن لزوم نمایش کتاب‌های ویژه کودکان و نوجوانان به دلیل تصویری بودن از رخ (سطح) کتاب است؛ که این امکان برای اولین بار بطور کامل در فروشگاه در باغ کتاب تهران به دلیل وسعت فضا امکان پذیر موردتوجه قرار گرفته است.

او افزود: واقعیت این است که باغ کتاب را نمی‌توان یک نمایشگاه دائمی و یا فصلی دانست که ناشران در آن شرکت می‌کنند و با استفاده از یارانه و بن‌کارت ویا تخفیف‌های آنچنانی موجب لطمه وارد کردن به کتابفروشی‌های محلی سطح شهر شوند و روی فروش آنان اثر منفی بگذارد. باغ کتاب یک مجموعه کاملا فرهنگی، تفریحی سرگرمی است که در کنارآن هم یک فروشگاه بزرگ کتاب به مانند هایپرمارکت، کتاب و کالای فرهنگی را با آن ویژگی‌ها چینش وعرضه می‌کند.

این فعال حوزه نشر مجدد با تاکید بر کمبود ویترین کتاب در تهران و کشور بیان کرد: نکته بعدی آنکه ما سال‌های سال است که از کمبود ویترین کتاب صحبت می‌کنیم و به درستی اشاره می‌شود که مردم امکان دسترسی به کتاب برایشان مسیر نیست و از این نظر با محدودیت مواجه هستند. طی این مدت نه تنها ویترین برای عرضه کتاب اضافه نشده، بلکه خیلی از همین کتابفروشی‌های موجود هم بسته شده‌اند و اگر آمار تعداد کتابفروشی‌ها را نسبت به اول انقلاب بررسی کنیم می‌بینیم تعدادکتاب فروشی‌ها به نسبت آن زمان خیلی کمتر هم شده‌اند که تازه از همین تعدادکتاب فروشی موجود هم کتاب وخصوصا و خصوصا کتاب کودک در اقلیت محصولاتی است که در فروشگاه‌های کتاب عرضه می‌شود و به فروش می‌رسند. آیا نباید فکری به حال گسترش واضافه کردن وی‌ترین کتاب کرد.

طائب همچنین باغ کتاب را عاملی کمک‌کننده به شرائط بازار کتاب کشور دانست و اظهار داشت: همچنین نه تنها باغ کتاب بر روی سایر کتابفروشی‌های شهر تاثیر منفی نخواهد گذاشت، بلکه فکر می‌کنم در جلب و جذب مردم به کتاب هم موثر است. مهم این است که ما موفق بشیم و مردم را به کتاب نزدیک کنیم تا طعم لذت دانستن وخواندن بچشند. ضمنا توجه داشته باشیم، این فروشگاه دائمی کتاب در مکانی نزدیک به سایر مکان‌هایی که از نظر کتابفروشی‌ غنی هستند باز نشده که بگوییم کار آن‌ها را کساد می‌کند. ضمن اینکه اغلب مشتریان کتاب فروشی‌های سطح شهر محلی هستند. باغ کتاب مجموعه‌ای فرهنگی سرگرمی است که در محلی احداث شده که کتابفروشی در آنجا وجود ندارد که چنین مجموعه‌ای کمک به دسترسی آسان مردم تهران واطراف آن می‌کند. در واقع باغ کتاب نیاز بخشی از علاقه‌مندان به کتاب را پوشش می‌دهد که به صورت طبیعی سفر به نقاط دیگر شهر و تهیه کتاب برایشان آسان نیست.

مدیرعامل شرکت دنیای ماه‌پیشونی با اشاره به فرصت عرضه ۳۰هراز عنوان کتاب کودک در باغ کتاب نیز بیان کرد: ما در باغ کتاب فضایی داریم که ۳۰هزار عنوان کتاب کودک فرصت عرضه و فروش را خواهند داشت. هیچ نقطه دیگری را در ایران نداریم که بتواند امکان عرضه و فروش را برای این حجم از کتاب به وجود بیاورد. این فضا کمک می‌کند تا محرومیتی را که بسیاری از ناشران کودک با آن مواجه هستند و بعضا در طول سال هیچگونه ویترینی برای عرضه پیدا نمی‌کنند پوشش دهد. یعنی باغ کتاب هم به ناشران این فرصت را می‌دهد که کتاب‌های خود را عرضه کنند و به فروش برسانند و هم اینکه حق مردم را که باید به کتاب‌های بیشتری دسترسی داشته باشند و بتوانند با فراغ بال انتخاب کنند را محقق می‌کند.

او تاکید کرد: وقتی در یک فضایی با بیش از ۲۰هزار عنوان کتاب کودک ونوجوان روبرو می‌شوید امکان انتخاب متنوع‌تر و بیشتری می‌یابید؛ طبعا هرچه عناوین بیشتری در اختیار مخاطب باشد انس با کتاب هم بیشتر می‌شود. اصولا افرایش امکان انتخاب و پاسخ به نیازهای متنوع ‌ترهم به نفع ناشر، کتابفروشی و نشر است و هم به نفع کتابخوانی وارتقاء سرانه مطالعه درکشور.

مدیربخش کتاب کودک ونوجوان باغ کتاب درباره فعالیت‌های این بخش از باغ کتاب نیز اظهار داشت: تا کنون ۲۲۰ ناشر کتاب کودک آثار تولید شده خود را برای عرضه در باغ کتاب به ماه پیشونی داده‌اند که به جرئت می‌توان گفت تنها ۱۰ تا ۱۵ ناشر از این تعداد داری فروشگاه و عرضه مستقیم آثار منتشر شده خود هستند و بیش از ۲۰۰ ناشر در طی سال هیچ محل و مکانی جز نمایشگاه بین‌المللی کتاب، برای عرضه تولیدات خود ندارند. در فضای ایجاد شده مهم ایجاد ویترین کتاب برای بیش از ۲۰۰ ناشر محروم از ویترین است، این برای ما افتخار بزرگیست، ما باشیم و نباشیم؛ این ویترین برای نشر کودک ایران باقی می‌ماند.

این عضو هیئت‌مدیره شرکت ماه‌پیشونی همچنین جاذبه‌های تفریحی و فرهنگی باغ کتاب را فرصتی برای جلب توجه مردم به کتاب و کتابخوانی دانست و گفت: سینما، تئا‌تر، کارگاه‌های علم، باغ گیاه‌شناسی، ۴۰۰ متر فضای تفریحی مربوط به نگهداری کودکان، مکان ویژه متعلق به مادر وکودک، کافی‌شاپ مخصوص کودکان... و موارد دیگر همه در کنار فروشگاه بزرگ کتاب می‌تواند ایجادکننده فرصتی برای کتاب و کتابخوانی باشند و این خود یعنی فرصت‌سازی جدید برای کتاب و کتابخوانی.

او متذکر شد: باغ کتاب در پیش‌بینی ما بیشتر در ایام تعطیلات مثل پنچشنبه و جمعه و ساعات پایانی شب میزبان مردم خواهد بود و این‌ها زمان‌هایی است که کتابفروشی‌های محلی سطح شهر بسته هستند و می‌تواند از نظر زمانی هم تداخل کاری بین فعالیت باغ کتاب و کتابفروشی‌های سطح شهر وجود نداشته باشد.

طائب سپس با اشاره به چیدمان موضوعی کتاب‌ها در باغ کتاب گفت: تلاش زیادی صورت گرفته تا چیدمان کتاب هم در بخش کودک و نوجوان باغ کتاب براساس موضوع صورت گیرد، تا تفاوتی در عرضه ناشران کم کتاب و پرکتاب پیش نیاید، در این نوع چیدمان خواننده این فرصت راپیدا می‌کند تا به صورت موضوعی کتاب‌ها را با یکدیگر مقایسه کند.

این فعال حوزه نشر همچنین در پاسخ به این نگرانی که باغ کتاب هم می‌تواند همچون شهرکتاب‌ها با اتکا به تسهیلاتی همچون استفاده از عوارض کاربری فرهنگی به جای کاربری تجاری گوی رقابت را از کتابفروشی‌های عادی سطح شهر برباید و یک عدم توانایی رقابتی میان آن‌ها را باعث شود، یادآور شد: این مسئله‌ای‌ست که توسط شورای شهر و شهرداری و البته اتحادیه ناشران و کتاب فروشان باید حل شود؛ اما آن چیزی که برای ما مهم است این است که منافع همه هم‌صنفی‌های ما باید حفظ شود. منتها دردی که بر پیکره صنعت نشر، خصوصا نشر کودک و نوجوان کشور آزار دهنده است نبود ویترین کتاب است، ما بر این باوریم توسعه و گسترش ویترین کتاب توسط هر نهادی چه دولتی و چه خصوصی باید مورد حمایت قرار گیرد؛ هرچه ویترین کتاب اضافه شود کتاب‌های بیشتری از ناشران بیشتری امکان عرضه و فروش پیدا می‌کنند و این به نفع کلیت صنعت نشر و رشد آگاهی در کشور است.