دیباچه: دهمین اجرای نمایش «سپنج رنج و شکنج فرخنده» که با حضور صبا کمالی، مهدی صباغی، مریم نشیبا، الهام چرخنده، زهره هاشمی گوینده رادیو و حسین جعفری مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شب گذشته (21 شهریورماه) روی صحنه رفت، به زنان و خانواده‌های بدسرپرست تقدیم شد.
به گزارش
دیباچه، با اجرای بخش آغازین نمایش فریدون محرابی از حاضران خواست تا درباره هرآنچه که دوست دارند سخن گویند که بخشی از آن به اجرای موسیقی زنده و شعرخوانی حامد عسگری گذشت.
در ادامه تماشاگران نمایش « سپنج رنج و شکنج فرخنده»، بر اساس آنچه که از بخش اول نمایش دریافته بودند به بیان نظراتشان پرداختند. در این بین برخی معتقد بودند همه ما با توجه به فرهنگ و قضاوتی که نسبت به هم داریم فرخنده هستیم و برخی دیگر بر این باور بودند که نباید بر اساس حرف مردم زندگی کرد.
از میان دیالوگ‌ها و نظرات متعددی که مطرح می‌شد قربان نجفی که به عنوان بازیگر در بخشی از اجرا آوازخوانی کرده بود به بازگویی خاطره‌ای از آوازخوانی‌‌اش در استودیو و نظر مریم نشیبا نسبت به خودش پرداخت.
مریم نشیبا نیز گفت: «در این نمایش دو جمله ماندگار گفته شد که تاریخ ساز است، مثل خود گیل‌آبادی. یکی از این دو دیالوگ جمله «تمام خانه‌مان درد می‌کند» که حرف بسیار بااهمیتی است و دیگری اینکه گفته شد «معرفت در گرانی است...» این از نظر من با انصاف همخوانی ندارد.»
همذات پنداری یکی از حاضران در سالن با بازگویی خاطراتش یکی دیگر از بخش‌های اجرا گذشته بود.
الهام چرخنده نیز گفت: «بعد از سه سال این اولین جایی است که آمده‌ام و خوشحال هستم که گیل‌آبادی به تئاتر برگشته است و به نظرم در زمانی که وی فعالیت نداشت هوا بسیار خفه بود. امشب همه ما فرخنده بودن را تجربه کردیم. این آینه‌ها بیانگر این است که ما برای یکدیگر به مثابه آینه هستیم. با بازگویی خاطرات می‌بینم که ما زن‌ها غم‌های فرخنده‌ایمان چقدر راحت می‌تواند حل شود، فقط کافی است که انسان‌ها به این فکر کنند که مثل دانه‌های تسبیح به هم وصل هستند. کاش حواسمان به فرخنده‌های بعدی باشد.»
پس از پایان نمایش صبا کمالی گفت: «نمایش «سپنج رنج و شکنج فرخنده» نمایش خوبی بود. خلاقیت‌هایی در این اثر نمایشی بود که ذهنیت همیشگی تماشاگر را می‌شکست و این شکستن به اندازه و به‌جا بود، ولی شاید من به شخصه دلم می‌خواست که متن پرمحتواتر یا شاید انتقادی‌تر داشته باشد.»
وی ادامه داد: «کارگردانی و بازیها خوب بود. همچنین طراحی صحنه این نمایش مرا به یاد نمایشی دیگر از گیل‌آبادی می‌اندازد که 20 سال پیش در تالار مولوی کار کرده بود.»
مهدی صباغی نیز درخصوص این اجرا به قطعه شعری اشاره کرد و گفت: «پدر آمد از راه / دست‌هایش خالی / کودکان چشم به دستان پدر / سفره خالی را / پدر از پنجره بیرون انداخت / کودکان آن شب هم یک شکم سیر محبت خوردند.»
وی افزود: «این نمایش اثری فوق‌العاده متفاوت است و این نمایش نیز چون کارهای پیشین گیل‌آبادی بسیار جالب و پرمحتوا است.»
الهام چرخنده نیز اظهار کرد: «ساختارشکنی که در تئاتر «سپنج رنج و شکنج فرخنده» ایجاد شده بود از لحظه آغاز ورود مخاطب به سالن به طور محسوس اتفاق افتاد و من فکر می‌کنم این اثر، نوع دیگر زیستن را یادآوری می‌کند و بیان تصویری فرد از حالات و ذهنیات درونی و یا واقعیات بیرونی با حالاتی خاص بود.»
وی ادامه داد: «هارمونی عجیب در رفتارها، انتخاب بازیگر و در زبان بدن و نور حیرت‌انگیز بود. از ویژگی‌های آثار شهرام گیل‌آبادی این است که با استفاده از کمترین چیزها بهترین ایده‌ها وکارها را ارائه می‌کند. این نمایش برای من هنرمند دو پیامد دارد که با چیزهای کوچک و ساده می‌توانیم ایده‌های خوبی را اجرایی کنیم و حرف‌های بسیار مهم و بزرگی بزنیم، این اثر همچنین برای جامعه نیز پیام‌های مهمی دارد.»
چرخنده در ادامه با بیان اینکه این نمایش می‌تواند حرف نسل امروز باشد، گفت: «به نظرمن افرادی که به تماشای این نمایش می‌نشینند در مواجهه با این اثر در کنار بازیگران قرار می‌گیرند و همه یک گروه می‌شوند. به همین دلیل اگر کسی چندین بار هم آن را ببیند باز متوجه می‌شود که این اثر قابلیت دوباره دیدن را دارد، زیرا هر بار بر مبنای دیالوگ‌هایی که بین بازیگر و تماشاگر رد و بدل می‌شود نمایشی جدید را شاهد خواهد بود.»
مریم نشیبا نیز بیان کرد: «این اثر یک نمایش بسیار بکر بود و من از تماشای آن لذت زیادی بردم. این اثر نمایشی هم مثل همه کارهای گیل‌آبادی خلاقیت داشت. اگرچه گیل‌آبادی ایده‌های خود را دیر رو می‌کند، اما هنرمند فوق‌العاده خلاق و دارای شخصیتی دوست‌داشتنی است و به همین دلیل مردم او را دوست دارند.»
وی همچنین افزود: «شخصیت گیل‌آبادی زمینی نیست و من دوست دارم که شبیه او باشم.»
زهره هاشمی تصریح کرد: «در این اجرا تعامل رو در رو با مخاطب را بسیار دوست داشتم. این نمایش کار متفاوتی بود اگرچه همچنان جایی برای پختگی بیشتر دارد.»
این گوینده رادیو همچنین عنوان کرد: «به واسطه فعالیتم در رادیو به اصوات توجه ویژه‌ای دارم و فکر می‌کنم صدای پایین بازیگران زن در بخش‌هایی از نمایش توجه مخاطب را به دیالوگ‌ها منحرف می‌کرد که همین امر نیز باعث دورشدن تماشاگر از فضای نمایش می‌شد.»
حسین جعفری مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند نیز در مورد این نمایش گفت: «من تئاتر زیاد دیدم و اگر این تئاتر همچون دیگر نمایش‌ها بود بسیار ناامید می‌شدم چراکه از گیل‌آبادی همیشه انتظار زیادی داشتم و متوقع بودم که نمایشش کاری نو و جذاب باشد و باعث آشتی نسل جوان با تئاتر شود که البته خوشبختانه در« سپنج رنج و شکنج فرخنده» تمام این انتظارات برآورده شد و از این بابت خوشحالم که او پس از 8 سال باعث آشتی من با تئاتر شد. من دوست دارم به تماشای تئاترهایی از این دست بنشینم.»
نمایش «سپنج رنج و شکنج فرخنده» بر اساس نوشته‌ای از مجموعه «تک نگاره‌های محمود استاد محمد برای سکوت» به کارگردانی شهرام گیل‌آبادی و با بازی فریدون محرابی، شمسی صادقی، نوشین حسن‌زاده، رویا فلاحی و نازنین مهیمنی و با آواز قربان نجفی تا 31 شهریورماه هر شب ساعت 20 در پلاتوی اجرای تئاتر شهر روی صحنه می‌رود.
سایر عوامل این نمایش عبارتند از: هانیه جوادی‌منش دستیار کارگردان، سحر طلایی سرپرست گروه، میثم صفری طراح نور، فرشاد محمدی صدابردار، طاهر مهدوی و ستاره خدایی راهنمای فرهنگی، داوود نمدکلاهی مسئول پلاتو، فرشاد آذرنیا نور و صدا، احسان رافتی عکس، ایمان خاکسار طراح گرافیک و مریم قربانی‌نیا روابط عمومی.
