دیباچه: ادبیات خلاقهی جهان مدیون بازگشت جوامع غربی به ادبیات کلاسیک و الهامگیری از نمادها و فرهنگ بومی است.
بهگزارش
دیباچه، آیین رونمایی نخستین جلد از مجموعه ی «افسانههای مردمی نروژ» در حالی برگزار شد که محمد جعفری قنواتی ضرورت توجه به ادبیات عامه و افسانه ها را یاد آور شد.
عصر روز گذشته و با حضور نویسندگان و فعالان ادبیات کودک آیین رونمایی نخستین جلد از مجموعه ی «افسانههای مردمی نروژ» برگزار شد. اینکتاب که به گردآوری پترکریستن آسبیورتن و یورگن مو با حمایت بنیاد نورلا در اختیار نشر ویدا قرار گرفته است حاوی هفده افسانه برای نوجوانان است.قرار است در سال جاری چهارجلد دیگر از این مجموعه به انتشار برسد.
در این مراسم محمدجعفری قنواتی ، نویسنده و منتقد به بیان توجه ی کشورهای غربی به افسانه ،تاثیرات آن بر دنیای معاصر و ضرورت مطالعه ی افسانه توسط کودکان ونوجوانان پرداخت.
او گفت:«اواخر قرن ۱۸ تا نیمه قرن ۱۹ برای ادبیات و فرهنگ اروپا یک دوره خاص بود. در آن زمان جنبش رمانتیسم رواج پیدا کرده بود . یکی از وجوه این جنبش توجه و مراجعه به افسانه ها ،حکایات فولکلوریک و ادبیات حماسی گذشته بود.برادران گریم مثالی بر این امر است .آنان نیز در ابتدای قرن نوزده شروع به جمع آوری افسانه های مردم آلمان کردند. »
قنوانی گردآوری افسانه را گامی برای رسیدن به اهداف متعالی تر دانست:«گردآوری افسانه ها آغاز کار در زمینه افسانه ها بود. این مجموعه ها بعدها موضوع بحث ها و نظریههایی استنتاجی شد که این اتفاق را بیشتر در ادبیات آلمان شاهد بودیم. اما در دیگر کشورها مانند دانمارک ، نروژ ، فنلاند و.... افسانهها سرآغاز شکل گیری نظریه ها و فعالیت نظریه پردازان شد.»
این سخنران به ارتباط مستقیم ادبیات خلاقه ی معاصر با ادبیات کلاسیک اشاره داشت:«جمع آوری افسانه ها در اروپا روی ادبیات خلاقه اروپا تاثیر داشت و باعث یک نوع ارتباط فرهنگی با گذشته شد.نویسنده ها با الهام از افسانه ها و متون گذشته متون خلاقه ی جدی ایجاد کرده و میکنند نمایشنامه های فرانسوی و آلمانی و اولیس جیمز جویس به طور اخص از این جمله اند. اما در ایران ما روندی مخالف را طی کردیم و تبری جستن از گذشته و زیر سوال بردن ادبیات از حافظ و سعدی گرفته تا ادبیات عامه بخشی از تاریخ ما پیش از مشروطه است. منور الفکرها این اندیشه را رواج دادند و تا بعد از انقلاب مشرطه آن را ادامه دادند. اگرچه افرادی برای بهبود این شیوه از تفکر گام برداشتند اما نگاه قالب قابل تغییر نبود.»
جعفری قنوانی با اشاره به شکلگیری مباحث ادبیات عامه، افسانه شناسی و قصه شناسی در برخی دانشگاه ها توجه به این مباحث نظری را در ایران ضروری دانست:«ما اختلاف صدساله ای با غرب داریم. زمانی که شروع کردیم به پر کردن این خلا با سد محکمی روبرو بودیم و پس از آن نیز مباحث نظری ما محدود به چند دانشگاه شد. »
او جهانی شدن ادبیات را مستلزم ملی بودن آن خواند:« وقتی ادبیات ملی نیست و در حوزه ی خود رشد نمی کند نمی تواند بدون رشد در یک فرهنگ معین راهی جهانی را طی کند.برای باور این امر نگاهی به ادبیات ترکیه، فرانسه و آلمان نشان دهنده ی راهی است که نویسندگان آن پیموده اند.الهام گیری برای خلق آثار ادبی خلاقانه یکی از تاثیرات بازگشت به ادبیات گذشته بوده است که سبب استمرار فرهنگی شده و می شود .اما در ایران ما دچار انقطاع فرهنگی شدیم و کار به جایی رسید که الهام از زندگی جای خود را به الهام از فراواقعیت داد.در همین راستاست که تصور می شود ادبیات ایران ضروری است تا ابتدا راه ملی شدن را طی کند.»
این نویسنده در ادامه ی سخنان خود به شباهت افسانه های اروپا و شرق اشاره داشت:«استفاده از جملات قالبی و شخصیتهایی نزدیک به هم تاکیدی براشتراکات دارد ،نه اختلافات.خواندن افسانه های مردم دیگرکشورها ذهن کودک و نوجوان امروز را به اشتراکات می رساند.لذا یکی از راه های مقابله با اندیشه های ناصواب انتشار افسانه های ملتهای مختلف و ترجمه ی آنهاست.»
در ادامه این مراسم مدعوین با گردآورندگان مجموعه ی «افسانههای مردمی نروژ» و برخی از داستانهای آن آشنا شدند.
این مجموعه که به تازگی توسط انتشارات ویدا راهی بازار کتاب شده است در ۱۴۲ صفحه و با قیمت ۱۴ هزار تومان قابل خریداری از کتابفروشی ها است.