«حیران، چشم را آزار می‌دهد. ساخت و سازها نامتقارن و پراکنده است. وضعیت تاثر برانگیز است. انگار "بید" به جان درختان و طبیعت حیران افتاده است.»

دیباچه :

ده‌ها کیلومتر را بی‌آنکه تمایل داشته باشند از اتوبوس پیاده شوند، طی کردند تا گردنه حیران را گذرانده باشند. 15 گردشگر فرانسوی وقتی از گردنه‌ای که عنوان زیباترین جاده مارپیچ کشور را یدک می‌کشد عبور کردند، از آنچه در این منطقه رخ داده تاسف خوردند.

یکی از گردشگران فرانسوی می‌گوید: ساخت وسازها در این منطقه‌ی طبیعی بسیار زیاد، پراکنده و نامتقارن است و چشم از دیدن این منظره آزار می‌بیند. وضعیت به قدری تاثر برانگیز است که انگار بید به جان درختان و طبیعت حیران افتاده است.

ایسنا نوشت او به بحران زمین‌خواری که تا حدی در فرانسه پشت سر گذاشته شده اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: اشتباهی که سی - چهل سال پیش در فرانسه رخ داد، اکنون شما تکرار می‌کنید. آن زمان دولت فرانسه اراضی طبیعی که دچار تصرف‌های غیرمجاز و غیرقانونی شده بود، خرید و آنها را آزاد کرد و دیگر اجازه نداد در آنجا ساخت و ساز اتفاق بیافتد. ما آن اراضی را با کمک حامیان محیط‌زیست و دولت نجات دادیم، پس شما هم اگر بخواهید می‌توانید.

پرونده زمین‌خواری گردنه حیران با دستور ویژه معاون اول رییس‌جمهور در حال پیگیری است، اما به نظر می‌رسد دستورهای ویژه هنور مانعی برای خاموش کردن جرثقیل‌ها و لیفتراک‌ها نشده و گاز زدن تپه‌ها و بلعیدن جنگل‌ها کماکان ادامه دارد.

با آن‌که ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی، اقدامات اجرایی فوری و جدی برای مقابله با تخلفات گذشته انجام داده و نجفی، استاندار گیلان (با توجه به آن که حیران از مناطق حفاظتی سیاسی و جغرافیایی این استان محسوب می‌شود) از تخریب سازه‌های غیرمجاز در این گردنه و تشکیل کمیته ویژه برای مقابله با زمین‌خواری در حیران خبر داده است، اما تخریب در حاشیه‌های این جاده و میان جنگل همچنان ادامه دارد.

تصاویر الصاق شده به این گزارش که جمعه 10 مهرماه گرفته شده، تأییدی بر این ادعا است.

به گفته یکی از نمایندگان رشت در مجلس‌، زمین‌خواری در‌ حیران که منطقه‌ای گردشگری به شمار می‌آید، از سال 82 آغاز شده و اکنون نزدیک به 200 تا 400 ویلا در این منطقه از استان گیلان وجود دارد.

اما گزارش‌های رییس سازمان بازرسی کشور گواه بر زمین‌خواری گسترده‌تری است. ناصر سراج گفته است: طبق طرح هادی قرار بود در حیران به اندازه 8 هکتار ساخت و ساز انجام شود، اما ساخت و سازها شش برابر این مساحت، یعنی 48 هکتار ساختمان‌سازی است.

حمیدرضا آذرپور، معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان نیز پیشتر هشدار داده بود که چهره اصلی گردنه حیران تخریب شده و اگر وضع به همین منوال پیش رود، منظر طبیعی حیران نیز از بین می‌رود و بزودی فقط ویلا در این منطقه دیده می‌شود.

تمرکز اصلی این زمین‌خواری برای ساخت ویلا در روستای هدف گردشگری حیران است، روستایی که گفته می‌شود در چند سال اخیر جمعیت اسکان موقت آن به هفت برابر رسیده است. جمعیت ثابت این روستا 300 نفر است، در حالی که در فصل گرما به بیش از دو هزار نفر می‌رسد.

پرونده رسیدگی به زمین خواری‌های حیران، تابستان امسال به دستور اسحاق جهانگیری - معاون اول رییس جمهور - باز شد، از زمانی که او به همراه برخی مدیران ارشد وزارت‌خانه‌های مرتبط از جمله جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و بعضی دستگاه‌های مسؤول استانی از گردنه حیران بازدید کرد و تخلفات گسترده در این منطقه محرز شد.

پس از آن کاظم پالیزدار، دبیر ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی، از دستور ویژه جهانگیری برای پیگیری و برخورد قاطع با تخلفات گردنه حیران خبر داد. دستور کتبی از سوی رییس ستاد به وزرای راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی، کشور، رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و استاندار ابلاغ شد.

جلسه ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی تشکیل و با تصمیم ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی قرار شد تخلفات گردنه حیران متوقف و متخلفین به دستگاه‌های قضایی معرفی شوند.

با آن‌که طبق اعلام استانداری گیلان، دستور ستاد مبارزه با مفاصد اقتصادی درحال اجرا است و برخی ساخت‌وسازها تخریب شده، اما به نظر می‌رسد محدوده‌ای از حیران هنوز منطقه‌ای امن برای زمین‌خواری به حساب می‌آید و کسی هم با برداشت‌های کارخانه شن و ماسه کاری ندارد.