امروز نویسندگان بدون آنکه اثرشان را در مجلات منتشر کنند به ناشران مراجعه میکنند و آثارشان را با بهای کمی به دست آنها میسپارند.این آثار منتشر میشوند اما ماندگاری چندانی ندارند زیرا بررسی کارشناسانه نمیشوند.
محمد میرکیانی نویسنده و کارشناس ادبیات کودک و رسانه در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری دیباچه گفت:ادبیات جهان و به تبع آن ادبیات کودک و نوجوان ظرفیتهای زیادی برای اقتباس دارد.عرصه اقتباس دامنه بسیار زیادی دارد.این دامنه از ادبیات شروع میشود و سینما،تئاتر و رسانه را دربرمیگیرد.
او افزود:اقتباس از منابع ادبی کهن در گذشته نیز وجود داشته اما این نوع بهرهگیری از آثار ادبی امروزه جایگاه ویژهای را به خودش اختصاص داده است زیرا کتاب و منبع اقتباسی،یک منبع پژوهش شده برای تولید آثار تصویری به حساب میآید.
این کارشناس ادبیات کودک و رسانه بیان کرد:از نمونههای موفق اقتباسی از ادبیات جهان میتوان به پینوکیو،رمان بینوایان،داستانهای چارلز دیکنز،داستان هاکلبریفیلد مارک تواین،شازده کوچولو اگزوپری و با خانمان اشاره کرد.در ادبیات کودک ایران نیز کارهای اقتباسی خوبی از آثار به نگارش درآمده در قالب ادبیات کودک و نوجوان دیده شده است.تا جایی که به یاد میآورم آثار تصویری جذابی از آثار محمدرضا سرشار،هوشنگ مرادی کرمانی ،شکوه قاسمنیا،محمدرضا بایرامی،محمدرضا یوسفی،ابراهیم حسنبیگی،محمد عزیزی،مهری ماهوتی،اسدالله شعبانی ،فرهاد حسنزاده و من تولید و منتشر شدهاند.
این نویسنده ادامه داد:ما منابع ادبی خوبی برای تولید آثار ادبی داریم اما اغلب مواقع اعضای شوراهای بررسی فیلمنامه اگرچه به خوبی با ساختار و تعریف فیلمنامه آشنایی دارند،آنچنان که باید و شاید ادبیات را نمیشناسند.این افراد نمیتوانند تمام ابعاد تولید یک اثر اقتباسی را بررسی کنند.
میرکیانی تأکید کرد: اعضای شوراهای بررسی فیلمنامه باید ارتباط قویتری با نویسندگان و اهالی قلم داشته باشند.این افراد در گام اول باید اهل مطالعه باشند.
او به کاهش کیفیت و تعداد آثار ادبیات کودک و نوجوان در سالهای اخیر اشاره کرد و گفت:نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان در گذشته کار خود را از فعالیت در مطبوعات ویژه کودکان و نوجوانان شروع میکردند یعنی آثار این نویسندگان در وهله اول به دست سردبیران مطبوعات میرسیدند و سپس به صورت کامل بررسی میشدند تا نقاط قوت و ضعفشان مشخص شوند.در انتها یک اثر پرداختشده و جذاب در دسترس مخاطب قرار میگرفت.در آن زمان مجلات نویسندگان را به جامعه معرفی میکردند .حتی ناشران آن زمان نیز از طریق مجلات نویسندگان را میشناختند ولی امروز نویسندگان بدون آنکه اثرشان را در مجلات منتشر کنند به ناشران مراجعه میکنند و آثارشان را با بهای کمی به دست آنها میسپارند.این آثار منتشر میشوند اما ماندگاری چندانی ندارند زیرا بررسی کارشناسانه نمیشوند.
این کارشناس ادبیات و رسانه گفت:از طرف دیگر امروز با کاهش کتابهای تألیفی مواجهیم چون انتشار آثار ترجمه شده با صرف هزینه کم امکانپذیر است .با توجه به این امر ذهن کودکان و نوجوان از ادبیات بومی خالی میشود و مفاهیم و پیامهای نهفته در آثار ترجمه شده جای آن را میگیرند.این موضوع به مرور سبک زندگی مردم را تغییر میدهد.
گفت و گو از : نسرین خدایاری