به گزارش خبرنگار تئاتر پایگاه خبری دیباچه، امروز سه شنبه هفتم دی ماه 1395 همایش پژوهشی «شهر، شهروندی و تئاتر» در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. قطب الدین صادقی نویسنده، کارگردان، بازیگر و پژوهشگر تئاتر، سعید اسدی دبیر سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر، مهدی شفیعی مدیر کل مرکز هنرهای نمایشی اشخاصی بودند که در این همایش حضور داشتند تا طبق برنامه به ایراد سخنرانی بپردازند.
گفتنی است علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار بود به عنوان اولین سخنران به روی صحنه برود که در این همایش حضور نیافت و مهندس مهدی شفیعی مدیر کل مرکز هنرهای نمایشی اولین سخنرانی بود که توسط محمدحسین ناصربخت به روی صحنه فراخوانده شد تا درباره معماری، شهر، حقوق شهروندی و تئاتر با حاضران سخن بگوید.
مهدی شفیعی در آغاز با تشکر از مسئولان، پژوهشگران و هنرمندان حاضر گفت: همایش پژوهشی«شهر، شهروندی و تئاتر» اتفاق بسیار خوبی است؛ هرچند با ناهماهنگی ها و عدم برنامه ریزی برگزار شد اما اتفاق خوبی است و از خوش سلیقی ستاد جشنواره سی و پنجمین جشنواره تئاتر نشان دارد.
شفیعی با اشاره به اینکه موضوع شهروندی یکی از مباحث مهم دنیای مدرن است و جامعه تئاتری ما به چنین فضایی برای گفتگو نیاز دارد گفت: قراراست در اسفند ماه نیز همایشی با موضوع تئاتر غیر دولتی برگزار شود و امیدوارم کماکان شاهد برگزاری چنین همایش هایی باشیم.
مدیر مدیر کل مرکز هنرهای نمایشی در ادامه گفت: شهر فقط خانه و ساختمان نیست بلکه مجموعه ای است از آدمهایی که شهروند محسوب می شوند؛ و همین موضوع مهم ترین دلیل توجه به تئاتر است زیرا در تفهیم حقوق شهروندی شهروندان موثر است و در همین راستا امیدوارم از مباحث این همایش به صورت عملی کمک بگیریم.
در ادامه نشست دکتر سعید اسدی درباره«هنر تئاترو زایش مفهوم شهروند» سخن گفت.
وی در ابتدا با ابراز خوشحالی از برگزاری همایش پژوهشی«شهر، شهروندی و تئاتر» از لزوم برگزاری چنین همایش های سخن گفت و آن را برای شهروندان امروز لازم دانست.
وی در ادامه گفت: حال دیگر همه می دانند که در دنیای امروز پژوهش حرف اول را می زند، هرچند امکانات و شرایط لازم فراهم نیست اما لزوم برگزاری چنین همایش هایی به شدت احساس می شود به خصوص اینکه در کشور ما امکانات چندانی برای پژوهش وجود ندارد؛ به همین دلیل از سال گذشته در جشنواره تئاتر فجر بخشی را به پژوهش اختصاص دادیم و به مفهوم گروه و پژوهش پرداختیم. امسال نیز دیگر ضرورت تئاتر، یعنی موضوع رابطه شهر و شهروندی و تئاتر مورد توجه قرار داده‌ایم.
اسدی در میانه سخنرانی اش از پژوهشگران شرکت کننده در جشنواره تشکر کرد و گفت: برخی از مقاله های ارائه شده امروز ارائه خواهند شد و تعدادی دیگر در قالب کتاب عرضه خواهد شد.
اسدی گفت: در مقوله تئاتر نسبتی وجود دارد و این نسبت از یک دگرگونی سخن می گوید و یادمان باشد که هر اجتماع بشری باید روح جمعی داشته باشد تا به تکامل برسد.
دبیر سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر با طرح این سوال که چگونه تئاتر با شهر ارتباط دارد گفت: جایگاه انسان ها بر اساس تقسیم کار تعریف می شود و همین تقسیم بندی است که مفهوم شهروندی را کامل تر می کند.
اسدی با اشاره به اینکه آیین ها را نباید نادیده گرفت به تشریح سنت و آیئن نمایشی پرداخت و از تئاتر به عنوان هنری شهری نام برد و گفت آیین ها تکرار عملی و بازیافت اسطوره ها هستند و اسطوره ها بنیان های جهان را تعیین می کنند
وی در پایان با ارائه توضیحاتی درباره تاثیرات زندگی مدرن در شهرها از جایگاه مهم تئات سخن گفت و با طرح این پرسش که آیا شهر به شهروند مقدم است یا برعکس گفت: طبعا شکل گیری این دو با یکدیگر اتفاق می‌افتد و تئاتر نیز یکی از رهگذرهای مهمی است که در تولید شهروندی موثر است.
دکتر قطب الدین صادقی سخنران بعدی همایش درباره جایگاه تئاتر در ساختار شهری اینگونه سخن گفت: تئاتر در سه قطب دسته بندی می شود. اول حوزه تئاتر تفننی که معنایش مشخص است و وجه سرگرم کننده دارد. قطب دوم دسته ای است که برای ساختن شهروند مدرن ضروری است. تئاتری که کنشگر آن، سیاست مدارانی هستند که به تئاتر آمده اند؛ و قطب سوم تلاش می کند نمایش های پیشین و گذشتگان را به روز می کند.
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه قطب دوم برای ساخت شهروند مدرن ضروری است ادامه داد: اگر توجه کنیم خواهیم دید که هنرمندان دسته دوم سیاست مدارانی هستند که تجدد و جهان جدید را شکل می دهند.
صادقی گفت: در گذشته نظام ارباب رعیتی بود؛ اما شکل دادن به جامعه جدید باید این رابطه به دولت و ملت تبدیل شود و باید بپذیریم این ملت است که دولت را به وجود می آورد. در گذشته فتحعلی آخوندزاده تئاتر را مقوله ای برای تذهیب اخلاق می دانست و قصد داشت کنش مدرن را شکل دهد. پیشنهاد آخونزاده برای شهروند جدید قانون است و این قانون است که شهروند جدید را شکل می دهد.
صادقی در ادامه سخنانش گفت: آنچه به عهده تئاتر است تنها مسایل اجتماعی نیست و تئاتر علاوه بر آنکه نشاط می آورد و سرگرمی ایجاد می کند باید معنویت را نیز مورد توجه قرار دهد؛ همانطور که در روستا چنین است.
این مدرس دانشگاه گفت: ایجاد این معنویت در شهر، به عهده هنر است و اگر توجه کنیم خواهیم دید که وجه معنوی و آیین در هنر نوین بسیار عمیق است.
دکتر قطب الدین صادقی در پایان تئاتر را وسیله ای برای تولید فکر و فرهنگ دانست و گفت: حتی انتقال فرهنگ از جامعه ای به جامعه ای دیگر و از نسلی به نسل دیگر و از دوره ای به دوره دیگر به عهده تئاتر است و شهر یعنی فرهنگ و تولید فرهنگ.
گفتنی است همایش پژوهشی «شهر، شهروندی و تئاتر» تا ساعت 18:00 در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر ادامه خواهد داشت و از دیگر سخنرانان این همایش می توان به سام ایزدی، رامتین شهبازی، مهرداد زواره محمدی، علی رویین تن، احسان پشت مشهدی، جهانشیر یار احمدی، شبنم شیرزادی، بهروز محمودی بختیاری، سید مجید کمالی، علیرضا جعفری و رضا کیانیان اشاره کرد.
