مهدیه بهارمست: امروز 26 ژوئن مصادف با پنجم تیر ماه روز جهانی مبارزه با مواد مخدر است، سندی که سال 1987 در این روز و در شهر وین به بهانه عزم سیاسی ملت‌ها در مبارزه با بلای خانمان‌سوز مواد مخدر به امضای دولت‌ها رسید، حالا بعد از گذشت این همه سال کافی است به آمار‌های داده شد دقت کنید، آمار معتادان در هیچ کجایی دنیا کم نشده هیچ بلکه در بعضی کشورها مثل کانادا به تازگی مصرف ماری جوانا را آزاد کرده است و اما در ایران این روزها قیمت حبابی دلار با نوساناتی که داشته نگرانی برخی از جامعه شناسان را برانگیخته که آیا با بالا رفتن قیمت دلار چه اثری بر جامعه معتادان می‌گذارد؟

گفت و گوی دکتر محمد قدیر زاده عضو گروه مطالعات اعتیاد مرکز تحقیقات پزشکی قانونی با دیباچه را بخوانید:

امروز روز جهانی مبارزه با مواد مخدر بوده، بنظر شما مبارزه با مواد مخدر مختص امروز است؟

به نظر من نباید فقط برای امروز برنامه ای داشت، اتفاقا بحث اعتیاد یکی از آسیب های اجتماعی بوده که خیلی گریبان گیر جامعه ما شده و بنظر میرسد که باید دغدغه ذهنی همه ما در تمام روزها و هفته ها باشد نه اینکه فقط مختصص به یک روز باشد و یکسری کارهای نمادی انجام بدهیم.

در واقع معضل مواد مخدر مختص کشور ما نیست آمارها نشان می‌دهد که جهانیان هم درگیر‌ هستند، همانطور که میدانید در کشورهای اروپایی الکل آزاد است و اعتیاد به الکل هم خیلی بیشتر خواهد بود، مبارزه با مواد مخدر در کشور ما خیلی پررنگ، برجسته‌تر است و باید دانست برای ریشه کن کردن اعتیاد مبارزه جهانی میطلبد و این مشکل با توان و پشتکار یک کشور ناممکن است.

در کشور ما هنوز مصرف ماری جوانا پیشتاز است؟

بله آمار پارسال را هنوز هم داریم، مصرف مواد تریاک در ایران بر میگردد به سالها قبل به همین دلیل در رتبه اول قرار دارد، دسته گیاه شاهدانه، یعنی حشیش و مشتقات ماری جوانا رتبه دوم است و شیشه به رتبه های پایین تر کشیده شد، این آمار یک مقدار مایه خوشحالی و هم نگرانی است، کسانی که بیشتر به مصرف ماری جوانا(گل) روی آوردن جوانان هستند که در سن تهدید و تولید هستند و از 15 تا 30 سال بیشترین قشر مصرف کننده هستند.

آیا دلیل اصلی گرایش جوانان به سمت مواد مخدر بیکاری و وضعیت بد اقتصادی نیست؟

با این شکل نمی‌توان قضاوت کرد، از شرایط بد اقتصادی حاکم و یا حالا بحث بیکاری توقع داشته باشیم که آماری که ما داریم کم شده باشد یا زیاد، یعنی چند موضوع بر روی اثر گذاشته و الان خیلی زود است بخواهم درباره آن نظر بدهم.

با قیمت حبابی دلار آیا مصرف به مواد مخدر کم می‌شود؟

یک ضرب المثل درباره معتادین هست که میگه: هیچ معتادی شب سر خمار بر بالین نذاشته... شاید فرض کنید با بالا رفتن قیمت دلار و گران شدن هزینه تولید و واردات شیشه ،گرایش به این مواد کم می‌شود این تفکر اشتباه محض است چون امروزه ما به سمتی میرویم که خود مصرف کننده در منزل گل یا ماری جوانا می کارد حتی از همین راه هم درآمد زایی می‌کند، یا ممکن است به سمت مواد دیگر مثل داروهای اعتیاد آور ترامادول، داروهای که قبلا سوءمصرف می‌شده که من اسم نمیخوام بیارم و یا داروهای جدیدی که وارد بازار شده ممکن مورد سوءاستفاده قرار بگیرد مثل داروی ریتالین یا داروهای که قبلا بحث شده، در اصل با گرانی دلار ما تغییر مصرف را شاهد هستیم.

از نظر شما راه مقابله با مواد مخدر چیست؟

همانطور که پیش‌تر گفتم مواد مخدر در تمام دنیا معضل جدی است و حتی کشورهای پیشرفته هم نتوانستند باآن مقابله کنند، در واقع بحث اصلی درگیر کردن مردم یک جامعه با این مقوله است و اگر ما فکر کنیم که راه مقابله با اعتیاد فقط مختصص دولت است قطعا به جایی نخواهیم رسید، باید خانواده، جامعه، مدارس، مساجد و تشکل های که وجود دارد، درگیر مبارزه با مواد مخدر شوند و این موضوع را به عنوان تکلیف بدانند، فکر می‌کنم با این اتفاق نظر،موفقیت بیشتری داشته باشیم؛همین طور که در ستاد هم بحث شده درباره اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر،به وقوع پیوستن این اتفاق خیلی سخت است، ما در کشورمان بیشتر حرف میزنیم تا اینکه عمل کنیم و امیدوارم روزی مواد مخدر ریشه کن شود.

5 تیر روز جهانی مواد مخدر بود، بنظر شما دولت چه تدبیری باید بی اندیشد؟

باید یکی از الویت‌های دولت بحث پیشگیری باشد، بحث پیشگیری نیاز به زمان دارد زیرا به این شکل نیست که الان ما یک کاری را انجام دهیم و فردا بخواهیم نتیجه آن را ببینیم، خیلی وقت‌ها ممکن است، ما کار پیشگیری را از مهدکودک شروع کنیم و در نسل بعدی که وارد جامعه می‌شود بتوانیم آثار آن را ببینیم. راهکارهای پیشگیری از مواد مخدر باید در اقشاری که بیشتر مستعد این امر هستند مثل آموزش و پرورش، آموزش عالی و همچنین جامعه کارگری باشد.

در دو سال اخیر من پیشرف خوبی را از طریق رسانه‌ها در بحث آموزش‌ها و اطلاع رسانی به مردم دیده‌ام، همینطور درس آموزش مهارت‌های زندگی که در دانشگاه‌ها به دانشجو ها تدریس می‌شود یک واکسن مبارزه با مواد مخدر است، لازم بوده این کارها بیشتر و با سرعت بالاتر عمیق‌تر بهش پرداخته شود، همچنین در پادگان‌ها که خیلی قضیه جا نیفتاده که خوب لازم است پیگیری شود.‌