جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳  |  Friday, 29 March 2024

دیباچه

کد خبر: ۱۵۴۶۶
تاریخ انتشار : ۱۵ : ۲۰ - ۱۶ تير ۱۳۹۵
یادداشتی از علی اتحاد در سوگ عباس کیارستمی
دیباچه: دلايل مستدلى دارم كه نشان مى‌دهد عباس كيارستمى هنوز زنده است و مرگ‌اش نمى‌تواند از شايعه‌اى همه گير، فراتر رود. پيش از همه اين كه مرگ پايان است و اين در حاليست که جهان كيارستمى پايان نمى‌پذيرد.



علی اتحاد*: عباس كيارستمى هنرمندى است كه سينما را به عنوان مديومى هنرى به كار گرفته است و نه در مقام مديومى محتوم و يكه؛ چونان كه اغلب فيلمسازان رفتار مى‌كنند. از اين رو فيلمساز خواندن‌اش نه تنها جفاكاری است كه حتى به باور من تقليل دادن اوست به چيزى كمتر از آن چه كارنامه‌ هنرى‌اش نشان مى‌دهد. عباس كيارستمى تنها هنرمند حوزه‌ سينمای ایران است كه زبان ويژه خود را تاليف كرده و به شكل همزمان دستور زبان سينما و دايره  واژگان آن را در ساحت جهانى آن، گسترش داده است.

كيارستمى به جاى برگزيدن دامنه‌ گسترده‌ امكانات زبانى سينماى دهه‌هاى گذشته ترجيح داد كار جستجوى زبانِ خود را بيآغازد. و اين جستجو آرام آرام او را به زبانى رساند كه ويژگى‌هاى منحصر به فردى دارد. زبان كيارستمى، ساده و در عين حال برخوردار از امكان خوانش پذيرى و تحليل لايه لايه است. در دسترس است و به طور همزمان از عناصرى ساخته شده است كه در زيست هر روزه‌مان ناديده گرفته‌ايم. كيارستمى قاب‌هايش را جايى بسته است كه در زندگى هر روزه‌مان به سادگى از كنارشان گذشته‌ايم. آثار كيارستمى، چه در سينما و چه در ديگر رسانه‌ها، نسبت به تصميمات طبيعت كنجكاو است. او صبر مى‌كند تا دريا كارش را با تكه چوبى شناور تمام كند. حوصله مى كند تا مرغابى ها هر جا دل‌شان خواست بروند. منتظر می‌ماند تا سگ هر قدر خواست دنبال ماشین بدود. او به سان يك عارف ذن، جهان را نظاره كرده است؛ به جاى آن كه جهان را از نو بسازد. و کیست كه نداند وقتى جهان را از منظرى تازه مى‌بينى ناگزير جهانى تازه ساخته‌اى بى آن كه دست‌های‌ت آلوده به گِل و لايى ناآشنا شود. كيارستمى انسان را در ميان جهان ديده است و نه بر جهان. و اين همان كاری‌ست كه جهانِ او را بى آن كه عجيب و غريب باشد يكه مى‌نمايد. ستاره‌هاى او آدم‌هاى عادى‌اند و منظره‌هاى باشكوه‌اش گوشه‌هاى كم اهميت جهان ما كه يك بار ديگر دوره‌شان كرده است. از اين راه است كه جهان ذهنى كيارستمى هم بومى است و هم جهانى. بومى است؛ چرا كه سرزمين خود را باز می‌خواند. و جهانى است؛ چرا كه آن چه در آثار او می‌بینید در كجاى اين سياره بستر عمومی زيست بشری نيست؟! كيارستمى نسخه‌اى كنش‌گرانه نمى‌پيچد. و درست به همين خاطر است كه در سال‌هاى تسلط ايدئولوژى‌هاى تحول خواه اين همه عرصه بر او تنگ شد. او به جاى پيچيدن نسخه‌اى تمام و كمال براى جهان، پيشنهادی ساده مى‌دهد. به سادگى مى‌گويد؛ دوست من، شهروند ايرانى، مردم جهان، فكر كنم يادتان رفته، اين یکی هم هست. و با انگشت چيزى نشان مى‌دهد؛ چيزى همين نزديكى.

راستى در متن بالا افعال در صيغه‌ ماضى به كار نرفته‌اند. خيال نكنيد اين به مضارع نوشتن شكلى از سوگوارى است. درست بر عكس. دلايل مستدلى دارم كه نشان مى‌دهد عباس كيارستمى هنوز زنده است و مرگ‌اش نمى‌تواند از شايعه‌اى همه گير، فراتر رود. پيش از همه اين كه مرگ پايان است و اين در حاليست که جهان كيارستمى پايان نمى‌پذيرد. او در فيلم‌ها، ويديو-آرت‌ها، عكس‌ها و نوشته‌هايش معنا نپذيرفته است..او نگاهى پيشنهاد كرده كه حتى اگر نپسنديم همواره با ماست. هر بار كه تك درختى مى‌بينى. هر بار كلاغى روى برف‌ها مى‌جهد. هر بار كه دست روى پوسته‌ زخمى چنارها مى‌كشى. هر بار كه يك كوره‌راه پاكوب، از تپه‌اى بالا مى‌رود. هر بار كه زنى روستایی در لباس رنگين می‌بینی كه رخت‌هاى شسته را روى ايوان پهن مى‌كند. هر بار كه زبان بچه مدرسه‌اى مى‌گيرد و انگشت اشاره‌اش را بالا مى‌برد. هربار كه نيمه‌شب سر و کارت به درمانگاهی مى‌افتد. هر بار كه از شيشه  جلوى ماشين، راه پيش رو را تماشا مى‌كنى. هر بار كه تخم مرغی توی تابه‌ داغ مى‌اندازى. كيارستمى در زيست روزمره‌ات حضور دارد.




*:کارگردان تئاتر و هنرمند هنرهای تجسمی

دیباچه - علی اتحاد
نام:
ایمیل:
* نظر:
مطالب برگزیده
صحبت‌های احساسی مارال بنی آدم، در گفتگو با ویژه برنامه «مدیا»

پروین اعتصامی، قبل از اینکه یک شاعر و ادیب باشد، یک انسان بوده است!

۱۵:۱۸  -  ۲۳ اسفند ۱۴۰۲
گفتگو ویژه برنامه مدیا با سعید الهی تهیه کننده فیلم‌های سینمایی میرو و قویدل

مطمئنم شهید آوینی اگر زنده بود، به مستند «قویدل» جایزه می‌داد / باید باور کنیم که در اتاق شیشه‌ای زندگی می‌کنیم

۱۳:۱۱  -  ۲۳ اسفند ۱۴۰۲
گلر تیم ملی هندبال در گفت‌وگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

مربیان خارجی تاثیر مثبتی بر روی تیم ملی داشتند/ وقتی توپ گل نمی‌شود، مقصر مربی نیست

۱۱:۳۸  -  ۲۰ اسفند ۱۴۰۲
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران در گفتگو با دیباچه:

انجمن موسیقی فعالی در استان تهران نداریم/ موسیقی نسبت به تئاتر و هنرهای تجسمی مظلوم‌تر است

۱۱:۱۷  -  ۱۴ اسفند ۱۴۰۲
گفتگو ویژه برنامه مدیا با «خسرو احمدی» که دهه شصتی‌ها او را به نام «دولنگ» می‌شناسند

متاسفانه تلویزیون برای کودکان امروزی هیچ برنامه خوبی ندارد!

۱۳:۰۷  -  ۱۷ اسفند ۱۴۰۲
صحبت‌های انتقادی حسین عابدینی بازیگر سریال « بچه های مدرسه همت » علیه «مهران رجبی»

«مهران رجبی» کنترات برداشته، نباید فقط پولو ببینه و با کله شیرجه بزنه؛ بازیگری را با بیزینس اشتباه گرفته!

۱۶:۵۳  -  ۱۴ اسفند ۱۴۰۲
رئیس مرکز مطالعات راهبردی و آموزش وزارت کشور با دیباچه مطرح کرد؛

هدف اصلی جشنواره ی « رای ملت » تببین گری و جهاد تبیین است/ پای جشنواره "رای ملت" به انتخابات ریاست جمهوری کشیده می‌شود!

۱۳:۰۸  -  ۱۰ اسفند ۱۴۰۲