به گزارش دیباچه، نیم قرن پیش یعنی در سال 1346 و پس از چندین تلاش ناموفق برای ساخت اتومبیل‌های فیات در ایران، قرارداد مونتاژ پیکان (آخرین مدل هیلمن هانتر؛ مدل 1966) در ایران میان شرکت ایران ناسیونال (ایران‌خودرو کنونی) و گروه صنعتی روتس (صاحب کارخانه تالبوت) انگلستان بسته شد.

در آن زمان، یک دهه از تولید این خودرو در انگلستان می‌گذشت.

در سال 1359 تولید پیکان با ظاهر جدید (طراحی شرکت کرایسلر معروف به چراغ بنزی) در ایران آغاز شد.

روند مونتاژ خودرو در ایران خودرو به همین ترتیب تا سال 1364 ادامه یافت و تا این سال کماکان قطعات اصلی از خارج وارد و شرکت ایران خودرو آن ها را مونتاژ می‌کرد، و در کنار آن قسمت‌هایی چون بدنه، رادیاتور، شیشه و کمک فنر عقب و جلو در ایران ساخته می‌شدند.

در سال 1364 خط تولید پیکان در کرایسلر انگلستان متوقف شد و در شرکت پژو فرانسه ادغام شد و درنتیجه شرکت ایرانی را با بحران مواجه کرد و تولید پیکان از 70 هزار دستگاه در سال به سه هزار دستگاه در سال 1368 محدود شد. در این سال کارخانه پژو موافقت کرد ایران‌خودرو با بکار بردن سیستم تعلیق و موتور پژو 504 روی بدنه پیکان، به تولید پیکان ادامه دهد. این روند (تولید پیکان پژویی) حدود 6 سال ادامه داشت.

پس از آن و در شهریور ماه 1371،‌ ایران‌خودرو با ساخت قطعات لازم در کشور و کاستن از حجم موتور، پیکان1600 را ساخت که تولید آن تا 25 اردیبهشت سال 1384 و تعطیلی دائمی خط تولید ادامه داشت. هر چند برادر آن (وانت‌پیکان) توانست یک دهه بیشتر دوام بیاورد.

* ماجرای ساخت آهنگ مشهور «تولدت مبارک»

پیکان برای صنعت خودرو ایران به عنوان نخستین خودروی تولید داخل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. تا جایی که هویدا نخست‌وزیر وقت ایران آن را به بنز خود ترجیح می‌داد.

میزان محبوبیت پیکان به حدی رسید که سه سال پس از راه‌اندازی خط تولید آن، تولد باشکوه آن در استادیوم آزادی برگزار شد.

در این مراسم، آهنگ «تولدت مبارک» به سفارش ایران‌ناسیونال برای نخستین بار رونمایی شد، آهنگی که به زمزمه ثابت جشن‌های تولد تبدیل شده است.

«ﺗﻮﻟﺪﺕ ﻣﺒﺎﺭﮎ» ﺑﺎ ﺁﻫﻨﮕﺴﺎﺯﯼ ﺍﻧﻮﺷﯿﺮﻭﺍﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ.